Afgelopen week heb ik enkele leuke workshops gegeven. Veel interactie, kritische vragen, persoonlijke verhalen gekoppeld aan een dosis onderzoeksresultaten. Heerlijk. Tijdens de afronding zei iemand (een professional, geen ervaringsdeskundige): ‘Heel vervelend dat je je baan bent verloren, maar… er is toch wel veel moois uitgekomen, wat er niet was geweest als jij toen niet ontslagen was.’
Mijn nekharen gingen overeind staan. Johan Maes, hoofd van de rouw- en verliesopleiding klonk spontaan in mijn hoofd:
‘Zingeving van verlies kan de persoon alleen zelf ontdekken, dat kun je nooit voor een ander invullen. Jij weet niet wat het verlies voor de ander betekent. Alleen als de ander het zelf aangeeft kun je daarop inhaken, maar dan nog met grote voorzichtigheid’.
Ja, er zijn mooie dingen uit mijn ontslag gekomen. Waarschijnlijk was ik niet voor mezelf begonnen, niet gestart met het onderzoek, niet mijn podiumvrees overwonnen. Ja klopt, en toch voelde ik weerstand op deze opmerking. En dat zit hem vooral in dat de ander het voor mij besluit, zonder het toetsen, zonder mijn verhaal te kennen, zonder te weten waar ik vandaan kom, zonder ruimte te maken voor de pijn en verdriet die er ook bij horen.
De wereld is niet alleen mooi, er gebeuren ook nare, ingewikkelde en pijnlijke zaken. Dat hoort bij het leven. Geen licht zonder schaduw.
Waar cliënten vaak veel last van hebben zijn de oorverdovende stilte van oud-collega’s, na jarenlang zoveel te hebben gedeeld. Hun omgeving die aangeeft ‘Je hebt zo weer iets anders gevonden, met jouw capaciteiten, een makkie’. De oude baas die zegt ‘Maar nu heb je wel alle tijd om lekker te genieten en leuke dingen te doen’. Onbewust zeggen ze daarmee, ik vind jouw pijn ingewikkeld dus kunnen we het ergens over hebben.
En ja de pijn van een ander verdragen is ingewikkeld. Maar sta eens stil bij hoe het voor die ander is. Overspoeld door emoties, de vaste grond weggeslagen, op zoek naar nieuwe houvast. Natuurlijk willen zij ook zo snel mogelijk door en van dat gedoe en nare gevoel af. Maar zo werkt het niet. Hoe harder je het wegduwt, des te heftiger komt het terug. Net als een bal die je onder water probeert te duwen.
Dus zeg niet tegen de ander ‘het komt wel goed’, ‘dit is een kans’, ‘er zijn ook zoveel mooie dingen uit jouw ontslag gekomen’. Geef iemand de ruimte om zelf te ontdekken of dat zo is of niet. Vul het niet in voor de ander.
Neem iemand liever bij de hand en ga samen iets doen, waardoor de ander zich weer een beetje mens voelt. Ga samen wandelen, fietsen, tuinieren, koken, sporten, of bloemschikken voor mijn part. Bij voorkeur iets waarbij je niet hoeft te praten, maar waarbij het wel kan. Houd het makkelijk, het is al ingewikkeld genoeg.
Tot slot een korte onderzoeksupdate.
- Deze zomer terug de schoolbanken in, statistiek en Engels verder afstoffen. Heerlijk even de student uithangen.
- Doorwerken aan artikel 3, over de samenhang van rouw, depressie en angst. De voorlopige analyses laten al interessante resultaten zien, dat belooft veel goeds.
- De onderzoeksopzet verder uitwerken voor de dagboekstudie, zodat we daar na de zomer van start kunnen gaan. Hierbij gaan we dieper inzoomen op welke factoren de kans van gecompliceerde rouwklachten na baanverlies vergroten of juist verkleinen. Oftewel wat helpt wel en wat helpt niet.
- Speciaal voor deelnemers aan deze dagboekstudie, ben ik een korte training aan het maken over omgaan met baanverlies met toepasbare kennis, praktische handvatten en makkelijke oefeningen.
En ach met de laptop in de tuin, voelt dat niet als werk in de zomer.
Als je het leuk vindt, en je bent je baan kwijt, kun je al inschrijven voor deelname aan het vervolgonderzoek. Op de homepage staat onderaan de pagina staat meer informatie en een inschrijfbox. De eerste voorinschrijvingen zijn al binnen, zo fijn.
We starten waarschijnlijk in september.
We starten waarschijnlijk in september.
Geniet van de zomer en maak er iets moois van.